Ανατομία του Κράτους

Κατεβάστε δωρεάν το βιβλίο στα Ελληνικά.

Τι είναι το Κράτος; Πώς δημιουργείται; Ποιοι το αποτελούν; Ποιος είναι ο λόγος της ύπαρξης Κράτους και από πού αντλεί τη νομιμοποίηση του; Προστατεύει τους υπηκόους του ή ασκεί το ίδιο επιθετική βία εναντίον τους;

Σε όλα αυτά τα ερωτήματα αποπειράται να απαντήσει με αυτό το δοκίμιο ο ιστορικός, οικονομολόγος και πολιτικός φιλόσοφος Μάρεϊ Ρόθμπαρντ. Ο Ρόθμπαρντ φιλοδοξεί εδώ, μέσα σε λίγες σελίδες, να αναλύσει και να αποδομήσει το Κράτος όπως επίσης και τους μύθους πίσω από τους οποίους αυτό έχει καμουφλαριστεί. Και τα καταφέρνει. Μέσα από τον κρυστάλλινο λόγο του, χτίζει μεθοδικά ένα πλέγμα συντριπτικών επιχειρημάτων κατά του Κράτους και κάτω από το πέπλο του μύθου αποκαλύπτει το πραγματικό, αποκρουστικό του, πρόσωπο.

Χωρίς περιστροφές, το δοκίμιο αμφισβητεί καταρχήν την κολεκτιβιστική άποψη που λέει ότι “το Κράτος είμαστε εμείς”. Επιτίθεται ευθέως στην αρχή που θεωρεί ότι είναι δικαίωμα της πλειοψηφίας να επιβάλλεται στη μειοψηφία δια της βίας: “…ακόμη κι αν το 70 τοις εκατό των ανθρώπων αποφασίσει να δολοφονήσει το 30 τοις εκατό, αυτό θα εξακολουθούσε να είναι φόνος…” γράφει χαρακτηριστικά. Η συνήθης ένσταση εδώ είναι ότι στις σύγχρονες δημοκρατίες δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο αφού τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα προστατεύονται από το Σύνταγμα και την ανεξάρτητη δικαστική εξουσία. Ο συγγραφέας όμως εξηγεί ότι η δικαστική εξουσία ποτέ δεν είναι ανεξάρτητη από την εκτελεστική κι έτσι, ως όργανο του Κράτους,  ο βασικός σκοπός της, είναι να ερμηνεύει το Σύνταγμα και τους νόμους με τον τρόπο που θέλει η κυβέρνηση. Το Κράτος καταφέρνει πάντα να υπερβαίνει τα όρια που προσπαθούν να του θέσουν όσοι θέλουν να περιορίσουν την εξουσία του.

Σύμφωνα με τον Ρόθμπαρντ, υπάρχουν δύο διαφορετικοί τρόποι για την απόκτηση πλούτου σε μια κοινωνία: Ο πρώτος είναι ο τρόπος της δημιουργίας και της εθελοντικής συναλλαγής με τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας. Αυτός περιγράφεται ως τα “οικονομικά μέσα”. Αντίθετα, τα “πολιτικά μέσα” είναι η βίαιη αρπαγή του ξένου πλούτου. Το Κράτος ορίζεται εδώ, ως η οργάνωση των “πολιτικών μέσων” που αποπειράται να επιβάλλει μονοπώλιο βίας σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή με στόχο την αρπαγή του ιδιωτικού πλούτου. “Εφόσον το Κράτος αναγκαστικά ζει από την υποχρεωτική κατάσχεση του ιδιωτικού κεφαλαίου, και εφόσον η επέκτασή του αναγκαστικά περιλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερες καταπατήσεις δικαιωμάτων των ιδιωτών και των ιδιωτικών επιχειρήσεων, πρέπει να υποστηρίξουμε ότι το Κράτος είναι θεμελιωδώς και ενδογενώς αντικαπιταλιστικό.”

Εν κατακλείδι, με αυτό το δοκίμιο ο Μάρεϊ Ρόθμπαρντ σκιαγραφεί σύντομα και περιεκτικά μια αναρχοκαπιταλιστική οπτική για το Κράτος, δίνοντας παράλληλα μια πρώτη γεύση της πολιτικής του φιλοσοφίας. Ωθεί τον αναγνώστη να αναθεωρήσει ό,τι θεωρούσε ως τώρα δεδομένο για το Κράτος, προτρέποντας σε μια συνολική αλλαγή πολιτικού Παραδείγματος.